Alternatywy dla kapitalizmu: Eksperyment Rojava

W tej nowej edukacyjnej serii będziemy brały/li pod lupę eksperymenty, które powstały na bazie walki klasowej aby stworzyć alternatywę dla kapitalizmu.

Aby dokonać dokładnej analizy będziemy musieli/ały przyjrzeć się eksperymentom, które miały miejsce w przeszłości, jak i są obecne w teraźniejszości. Nie twierdzimy, że te eksperymenty należy kopiować, bądź powtarzać od deski do deski – wiele z nich miało zupełnie inny kontekst oraz działy się w całkowicie różniących się od siebie miejscach.

Staramy się raczej pokazać, że poprzez podjęcie walk oraz zapoczątkowywanie eksperymentów można stworzyć nowe społeczeństwa, które obalą kapitalizm, nawet w bardzo trudnych warunkach. Uważamy, że takie działania napawają ludzi nadzieją w walce klasowej: nadzieję, że to, czego wszystkie/cy doświadczamy pod butem kapitalizmu i systemu państwowego może upaść oraz może zostać zastąpione lepszym społeczeństwem. Eksperymentowanie różnych form alternatyw do tego jasno pokazuje, że nowy, inny świat jest możliwy.

W tym artykule, który zapoczątkuje tę nową serię edukacyjną opowiadającą o alternatywach dla kapitalizmu, przyjrzymy się eksperymentowi, które teraz trwa – Rewolucji w Rojavie, która została podjęta by obalić kapitalizm i system państwowy w północnej syrii (na których terenach dzieje się imperialistyczna jak i cywilna wojna). W Rojavie, rewolucja społeczna zapoczątkowana przez wolnościowy socjalizm, trwa od 2012 roku, a nowe społeczeństwo kształtuję się od tego momentu.

Rojava jest rezultatem walki prowadzonej przez Kurdów ku narodowemu wyzwoleniu (Od red. pojęcie narody w tamtych rejonach różni się całkowicie od pojęcia zachodniego). Pomimo tego, rewolucja wyniosła się ponad wyzwolenie narodowe i stała się eksperymentem mającym na celu stworzenie konfederację rad robotniczych i gminnych, które zastąpią państwo i kapitalizm.

Początkowo, do lat 90 XX wieku, kurdyjska walka ku narodowemu wyzwoleniu głównie była pod wpływem stalinizmu. Jednak pod koniec lat 90 ruch zaczął starać się odzwierciedlić oraz analizować nieudane eksperymenty w rosji, chinach, i na kubie gdzie komunistyczne partie w imię rewolucji wprowadzał kapitalizm państwowy. W ramach refleksji i analiz, kurdyjski ruch wyzwoleńczy, w którym kluczową rolę odgrywa PKK (Kurdyjska Partia Robotnicza), zaczął postrzegać wszystkie państwa jako hierarchiczne, patriarchalne instytucje, którym daleko do wolności, oraz których społeczeństwa były uciskane przez mniejszość rządzącą.

W związku z tym na początku 2000 roku, kurdyjski ruch wyzwoleńczy wywarł silny wpływ na niektóre idee – choć nie wszystkie – wolnościowego socjalisty, Murraya Bookchina. Sam Bookchin rozpoczął swoje życie polityczne od bycia stalinistą, następnie stał się anarchistą, by na koniec zostać wolnościowym socjalistą, który oparty jest na komunalizmie, ekologii społecznej, feminizmie.

W związku z tym, cel kurdyjskiego ruchu wyzwoleńczego rozszerzył się na walkę o rewolucję na Bliskim Wschodzie jako całości. W ramach tej rewolucji, zgodnie z jej lewicową i feministyczną ideą, ruch wyraźnie stwierdził, że nie ma na celu stworzenia systemu państwowego, a raczej demokracji bezpośredniej, która byłaby sama przez się definiowana przez ludzi tworzących zgromadzenia, rady i wspólnoty, wszystkie wspólnie skonfederowane. Zostało to nazwane “demokratycznym konfederalizmem”. W praktyce istnieje jednak kilka sprzeczności, na przykład gloryfikacja symbolicznego przywódcy walki kurdyjskiej, Abdullaha Ocalana, który sprzeciwia egalitarnym celom demokratycznego konfederalizmu.

Niemniej jednak w Rojavie, w 2012 roku – gdy państwo syryjskie wycofało się z tego rejonu – wybuchła wojna domowa w ramach której zaczęto wdrażać elementy demokratycznego konfederalizmu (choć nie wszystkie). W ramach gmin utworzono stowarzyszone zgromadzenia sąsiedzkie oraz stworzono radę Rojavy, która miała za cel zapewnienia demokracji bezpośredniej bez udziału państwa syryjskiego. Kobiety odgrywały (i nadal odgrywają) główną rolę w tym wszystkim, a każda społeczność (rada lub gmina) musi zapewnić równość płci wśród upoważnionych i podlegających odwołaniu delegatów, którzy/re uczestniczą w forach. Jest to jeden z głównych eksperymentu w feminizmie.

Jeśli chodzi o gospodarkę, doniesiono, że ludzie w Rojavie również zaczęli wycofywać się z aspektów kapitalizmu. Niektóre źródła szacują, że 80% gospodarki jest teraz prowadzone przez demokratyczne spółdzielnie pracownicze. Małe, prywatne firmy nadal istnieją, ale ponoszą odpowiedzialność przed gminami oraz są przez nie zobowiązane do zaspokajania potrzeb ludzi.

Aby obronić rewolucję, Rojava ustanowiła demokratyczną milicję zwaną Ludowymi Jednostkami Ochrony (YPG), w której przywódcy jednostek są wybierani i podlegają odwołaniu. Ustanowienie demokratycznej milicji było częścią odejścia od koncepcji stałej i hierarchicznej armii, która jest ściśle powiązana z systemem państwowym. Tysiące ludzi – w tym z innych krajów – przyłączyło się do tej milicji i zaangażowało się w walkę przeciwko różnym ugrupowaniom pragnącym zniszczyć rewolucję, w tym państwo islamskie (ISIS), Kobiety odgrywają również i tu centralną rolę, w praktyce istnieją oddziały milicji złożone tylko i wyłącznie z kobiet, które nazywają się Kobiecymi Jednostkami Ochronnymi (YPJ). YPJ są jednymi z najlepszych jednostek ze wszystkich i odgrywają kluczową rolę w pokonywaniu ISIS.

Rojava staję jednak w obliczu wielu zagrożeń. Ze strony wewnętrznej, nadal istnieje zagrożenie powstania państwa, a wzniosłość i gloryfikacja Ocalana jest mocno niepokojąca. Zewnętrznie, największym zagrożeniem dla Rojavy w najbliższej przyszłości jest turcja. W styczniu 2018 roku, turcja zaatakowała część Rojavy aby powstrzymać rewolucję przed rozprzestrzenieniem się na jej terytorium, na której żyje duża społeczność kurdyjska. Inwazja trwa. USA tymczasowo poparła milicję Rojavy w walce przeciwko ISIS. Jednak wraz z klęską ISIS, to wsparcie może ulec radykalnej zmianie. Pomimo istniejących zagrożeń, Rojava pokazuję, że bardziej sprawiedliwe społeczeństwo może zostać stworzone na bazie walki klasy robotniczej, nawet w sytuacji poważnej wojny domowej.

Tłumaczenie z: Enough is Enough